Niedobór witaminy B1

Witamina B1, czyli „witamina radości”

Trochę historii

Na początku XX w. poczyniono obserwacje dotyczące znacznego niedoboru witaminy B1, inaczej zwanej tiaminą, w krajach Dalekiego Wschodu. Objawiał się on przez chorobę beri-beri, czyli zaburzeniami sercowo-naczyniowymi, zwyrodnieniem nerwów i obrzękami.

Choroba występowała w populacjach, których głównym pożywieniem był polerowany (pozbawiony łusek) ryż. Tak przygotowany ryż daje się dłużej przechowywać, ale jest pozbawiony istotnej dla organizmu witaminy B1, zawartej w łusce.

Wykrycie przyczyny epidemii beri-beri i zracjonalizowanie żywności ludzi Dalekiego Wschodu dało chwilowy kres niedoborowi witaminy B1 w tamtych rejonach, który jednak powrócił w czasie II wojny światowej.

Funkcje tiaminy

Witamina B1 wspomaga proces wzrostu, uczestniczy w procesie spalania cukrów, wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego, uczestniczy we wspomaganiu prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, przyspiesza gojenie się ran i wykazuje działanie uśmierzające ból.

Bardzo szybko dociera to komórek naszego ciała. W układzie nerwowym wspomaga cholinę, która jest odpowiedzialna za stan odprężenia psychicznego.

Objawy niedoboru

Jednym, dość ekstremalnym skutkiem niedoboru tiaminy jest już wspomniana choroba beri-beri, czyli porażenie nerwów i zanik mięśni kończyn. Bardziej prawdopodobnymi objawami są zakłócenia w procesie trawienia, takie jak utrata łaknienia, nudności, wymioty czy biegunka. Występują również zaburzenia układu nerwowego: nerwowość, drażliwość, oczopląs, zaburzenia pamięci i koncentracji, zakłócenia równowagi emocjonalnej, uczucie osłabienia, depresja.

Możliwe są również problemy z układem sercowo-naczyniowym: kołatanie serca, powiększenie rozmiarów serca, tachykardia, obrzęki kończyn.

W takim razie, co jeść?

Na szczęście, odżywiając się zdrową, zróżnicowaną dietę nie ma szans na niedobór witaminy B1. Są natomiast zagrożeni ludzie żywiący się jednotorowo – jedynie białym chlebem, polerowanym ryżem itp.

Oto lista produktów z wysoką zawartością witaminy B1:

• drożdże,
• pestki słonecznika,
• kiełki pszenicy,
• groch i groszek,
• orzechy pistacjowe,
• fasola,
• szynka wieprzowa,
• ziemniaki,
• chleb razowy i graham,
• wątroba,
• kasza gryczana.

Czy można przedawkować?

Nie jest to możliwe jeśli w grę wchodzi tylko spożywanie produktów, natomiast można przedawkować przyjmując syntetyczną witaminę B1 w zastrzyku. Objawy hiperwitaminozy to: - osłabienie, zmęczenie, zawroty głowy, obrzęki, drżenie mięśni, zaburzenia rytmu serca, reakcje alergiczne, poty, nudności, duszności.

Alkohol a tiamina

Niektóre substancje znacznie pogarszają wchłanianie witaminy B1 do organizmu. Jedną z nich jest alkohol, a szczególnie jego nadużywanie. Rozpoznaje się niedobór witaminy B1 spowodowany przyjmowaniem alkoholu w trzech chorobach: encefalopatia Wernickiego, psychoza Korsakowa, delirium tremens.

Inne substancje i choroby utrudniające wchłanianie tiaminy to m.in. nadczynność tarczycy, kofeina, soda do pieczenia, barbiturany, estrogen, antybiotyki, środki antykoncepcyjne.

Lepiej nie zapomnieć

Chociaż przy zrównoważonej diecie trudno o niedobór tej witaminy to lepiej dmuchać na zimne i co jakiś czas sprawdzić, czy w naszym jadłospisie znajduje się odpowiednia ilość produktów zawierających tiaminę. Zwłaszcza, że ludzie z niedoborem częściej padają ofiarą komarów.

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy niedoboru witaminy B1