Brak cynku

Istotna rola cynku w organizmie człowieka

Odpowiada ponadto za właściwe działanie niektórych hormonów takich jak np. insulina, hormony wzrostu, hormony płciowe czy hormony grasicy. Ma również duże znaczenie dla układu odpornościowego, ponieważ uczestniczy w powstawaniu limfocytów T.

Organizm potrzebuje cynku także dla zapewnienia dobrej kondycji naszej skórze, włosom oraz paznokciom, a ponadto wpływa na prawidłowe działanie narządów zmysłów.

Inne pozytywne działania tego mikroelementu to poprawa sprawności intelektualnej, zapobieganie demencji, wspomaganie leczenia takich schorzeń jak depresja czy schizofrenia.

Ilość cynku jaka znajduje się w dorosłym człowieku jest bardzo niewielka, wynosi bowiem ok. 1,4-2,2 grama, co można przyrównać do połowy łyżeczki.

Większość (ok. 60%) znajduje się w mięśniach, natomiast pozostała część w skórze, paznokciach, włosach, rogówce i siatkówce oka, nerkach wątrobie, białych i czerwonych krwinkach, a u mężczyzn również w gruczole krokowym, czyli prostacie.

Objawy niedoboru

Niedobór cynku powoduje szereg różnego rodzaju dolegliwości. Nawet niewielki niedostatek tego pierwiastka prowadzi do stopniowego wyniszczania organizmu. Przede wszystkim osłabieniu ulegają mieszki włosowe, co powoduje wypadanie włosów, a przy ich wyrywaniu brak odczuwania bólu.

Ponadto zauważalne są niekorzystne zmiany na skórze, takie jak trądzik czy rozstępy, a także pojawienie się tak zwanych zajadów, czyli pękającej skóry w kącikach ust. Może również ulec zwiększeniu liczba zmarszczek oraz nastąpić ogólne przyspieszenie procesu starzenia, ponieważ cynk bierze udział w produkcji kolagenu.

Pod wpływem niedoboru tego mikroelementu powstałe rany goją się bardzo trudno i wymagają długotrwałego leczenia. Niekiedy niedobór powoduje nawet niedokrwistość, która ujawnia się często bladością skóry.

Cynk wpływa również na procesy trawienne, które przy jego braku ulegają zaburzeniu. Występują wówczas biegunki, które są bardzo niebezpieczne ? zwłaszcza te długotrwałe.

W ten sposób dochodzi do wypłukania z organizmu podstawowych składników odżywczych, w tym także cynku. Wiele osób skarży się ponadto na brak apetytu i upośledzenie smaku, bóle stawów, a szczególnie kolan, co utrudnia poruszanie się oraz drżenie kończyn.

Znakiem, że mogło dojść do niedoboru cynku są zaburzenia wzrostu, jednak znane są także przypadki karłowatości. Rozregulowaniu ulega gospodarka witaminą A, gdyż to właśnie cynk jest głównym regulatorem jej dystrybucji do poszczególnych komórek organizmu.

Następuje stopniowa degeneracja błon śluzowych, powierzchni oka oraz tzw. ?kurza ślepota?.  Przy braku odpowiedniej ilości tego pierwiastka pacjenci odczuwają znużenie, zmęczenie, zwiększa się ich podatność na stres.

Niedobór cynku zwiększa łatwość popadania w stany depresyjne oraz powoduje uczucie zagubienia i zaburzenia mowy. Wiele kobiet wskazuje również na rozregulowanie cyklu miesiączkowego, natomiast u mężczyzn następuje znaczny spadek libido.

Kiedy może dojść do niedoboru?

Przyczyn braku cynku może być naprawdę dużo. Często bywają powodem zażywania pewnych rodzajów leków takich jak np. tabletki antykoncepcyjne. Pod wpływem choroby alkoholowej oraz nadmiernego spożycia alkoholu następuje z kolei spadek wchłaniania tego mikroelementu.

Inne przyczyny to przede wszystkim nieprawidłowa dieta, szczególnie długotrwałe i niezbilansowane odchudzanie oraz choroby: przewlekłe biegunki, zapalne choroby jelit, cukrzyca, choroby nowotworowe.

W celu zdiagnozowania niedoboru cynku oznacza się jego stężenie w surowicy. Leczenie jest stosunkowo krótkie i na ogół trwa około miesiąca. Jest to spowodowane faktem, że ten pierwiastek nie jest magazynowany w ludzkim organizmie.

Na początku pacjentowi zaleca się zastosowanie doustnych suplementów zawierających cynk oraz zwiększenie spożycia żywności bogatej w ten mikroelement. Zapotrzebowanie na cynk u osób zdrowych wynosi ok. 15 mg, natomiast podczas leczenia dawka ulega zwiększeniu do mniej więcej 20 mg.

Raczej nie zaleca się większej ilości tego pierwiastka w diecie, ponieważ łatwo można doprowadzić do jego nadmiaru, co także wywołuje negatywne skutki uboczne.

Próbując przywrócić równowagę naszego organizmu starajmy się unikać czynników zmniejszających wchłanianie tego pierwiastka, a zatem alkoholu oraz doustnej antykoncepcji.

Pamiętajmy także, iż takie działanie wykazują również produkty bogate w błonnik oraz zawierające dużo wapnia i fosoru (m.in. produkty mleczne).

Najwięcej cynku znajdziemy w żywności takiej jak ostrygi, homary, ślimaki, węgorze, żółtka jaj, mięso (zwłaszcza polędwica wołowa), pestki dyni i słonecznika, kiełki pszenicy, grzyby, drożdże piwne, wątroba wieprzowa i drobiowa, migdały, pełnoziarnisty chleb żytni i zielony groszek.

Aby zapobiec niedoborom tego pierwiastka dbajmy o to, by w naszej diecie nie zabrakło wymienionych składników oraz jak zrezygnujmy z alkoholu.

Zobacz również objawy tej choroby: